Schijnzelfstandigheid: Wat moet je weten en hoe kun je je voorbereiden?

Laatst bijgewerkt: 26 september 2024

Schijnzelfstandigheid: Wat moet je weten en hoe kun je je voorbereiden?

Waarschijnlijk heb je het al gehoord: vanaf 2025 gaat de Belastingdienst strenger controleren op schijnzelfstandigheid bij ZZP’ers. Dit nieuws zorgt bij veel ondernemers voor onzekerheid. Ben je écht zelfstandig, of bestaat er een risico dat je als schijnzelfstandige wordt aangemerkt? En wat zijn de gevolgen als dat zo is? In dit artikel leggen we je uit waarom dit zo belangrijk is, wat er kan gebeuren als je schijnzelfstandig blijkt te zijn, en hoe je ervoor zorgt dat je arbeidsrelatie klopt. We geven je bovendien handige tools en tips mee om met een gerust hart te kunnen blijven ondernemen.

Waarom is schijnzelfstandigheid juist nu een hot topic?

Schijnzelfstandigheid is niet iets nieuws, maar het is nu extra actueel omdat de Belastingdienst heeft aangekondigd vanaf 2025 veel strenger te gaan handhaven. De afgelopen jaren was er vaak onduidelijkheid over wanneer iemand nou echt als zelfstandige kan worden gezien en wanneer niet. Veel ondernemers werken als ZZP'er, terwijl de werkrelatie met hun opdrachtgever eigenlijk meer lijkt op die van een werknemer.

Dat is een probleem, want als de Belastingdienst vindt dat je geen echte zelfstandige bent, kunnen de gevolgen groot zijn, zowel voor jou als voor je opdrachtgever. Denk aan boetes, nabetaling van premies en het verlies van belastingvoordelen. Het is dus belangrijk om nu al te checken hoe jij ervoor staat.

Wat gebeurt er als je als schijnzelfstandige wordt gezien?

Wanneer de Belastingdienst concludeert dat je eigenlijk in een verkapt dienstverband werkt, kan dat flinke impact hebben. Hier zijn een paar mogelijke gevolgen:

1. Nabetaling van loonheffingen en premies: Je opdrachtgever kan verplicht worden om alsnog loonheffingen, sociale premies en pensioenbijdragen te betalen voor de periode dat jij voor hen werkte.

2. Boetes: Naast nabetaling kan de Belastingdienst ook boetes opleggen als blijkt dat de arbeidsrelatie niet correct was ingericht.

3. Verlies van fiscale voordelen: Als ZZP’er loop je het risico fiscale voordelen zoals de MKB-winstvrijstelling en de zelfstandigenaftrek te verliezen. 

4. Rechtspositie: In sommige gevallen kan het zijn dat je alsnog als werknemer wordt gezien, wat bijvoorbeeld betekent dat je recht hebt op ontslagbescherming of doorbetaling bij ziekte.

Geen kleine zaken dus, en het is begrijpelijk dat veel ondernemers zich hier zorgen over maken. Maar gelukkig kun je zelf een hoop doen om te zorgen dat je niet in deze valkuil trapt.

Hoe zorg je dat je echt zelfstandig bent?

Er zijn een aantal punten waar de Belastingdienst op let om te bepalen of je écht als zelfstandig ondernemer werkt of dat je mogelijk als schijnzelfstandige wordt gezien. Dit zijn een paar van de belangrijkste zaken om in de gaten te houden:

1. Zeggenschap over je werk: Een echte zelfstandige bepaalt zelf hoe en wanneer hij of zij het werk uitvoert. Moet je precies volgens de instructies van je opdrachtgever werken? Dan kan dat een teken zijn van schijnzelfstandigheid.

2. Meerdere opdrachtgevers: Werk je langdurig en vooral voor één opdrachtgever? Dat kan een risico zijn. Het is verstandig om te zorgen dat je meerdere klanten hebt en niet afhankelijk bent van één partij.

3. Ondernemersrisico: Als zelfstandige draag je je eigen risico. Dat betekent dat je zelf verantwoordelijk bent voor de kwaliteit van je werk en eventuele fouten. Ook gebruik je vaak je eigen materialen en middelen.

4. Contracten en afspraken: Zorg dat je duidelijke afspraken maakt met je opdrachtgever waarin staat dat je als zelfstandige werkt. Dit helpt, maar het gaat vooral om de praktijk: hoe ziet je werkrelatie er daadwerkelijk uit?

Hoe kun je beoordelen of je echt zelfstandig bent?

Gelukkig zijn er handige tools en checklists die je kunnen helpen om te checken of je echt als zelfstandige wordt gezien. Een van de bekendste is de Beoordeling Arbeidsrelatie, een online vragenlijst van de Belastingdienst. Die geeft je een goed idee van je status, maar de uitkomst kan soms “twijfelachtig” zijn. Het blijft belangrijk om zelf kritisch te kijken naar je arbeidsrelatie.

Handige checklists:

• ZZP’er of werknemer? Controleer of je voldoet aan de criteria voor zelfstandigheid, zoals het hebben van meerdere opdrachtgevers, het dragen van ondernemersrisico en het zelf bepalen van je werktijden en -methodes. Zie deze link.

• Checklist van de Belastingdienst: De Belastingdienst heeft een aantal heldere criteria opgesteld om te bepalen of iemand als zelfstandige kan worden gezien. Deze kun je makkelijk online vinden.

• Beoordeling Arbeidsrelatie-tool: Vul de online vragenlijst in om een inschatting te krijgen van jouw situatie. Houd er rekening mee dat de uitkomst niet altijd zwart-wit is.

Wat kun je nu doen?

De belangrijkste boodschap is: neem actie voordat de Belastingdienst dat doet. Dit geeft je niet alleen rust, maar voorkomt ook financiële en juridische problemen in de toekomst. Bekijk je huidige arbeidsrelaties kritisch, en pas deze aan als dat nodig is.

Heb je vragen of twijfel je over jouw situatie? Geen zorgen, we staan voor je klaar om je hierbij te helpen! 

Boekhouding uitbesteden?

Wil je de stress van je boekhouding verminderen en meer tijd besteden aan het laten groeien van je bedrijf? Neem dan vandaag nog contact op met BamBoek voor een vrijblijvend kennismakingsgesprek. We staan klaar om je te helpen!