Boekenonderzoek van de belastingdienst

23 december 2022

Wat houdt een boekenonderzoek van de belastingdienst in?

Een boekenonderzoek, het is een onderzoek waar de meeste ondernemers voor vrezen. Je administratie doen is al hartstikke ingewikkeld en dan zit je er al helemaal niet op te wachten dat de belastingdienst je nog even komt controleren. In dit artikel leggen we je uit wat een boekenonderzoek inhoudt zodat je je alvast kan voorbereiden op een eventueel bezoekje van de belastingdienst.

Wat is een boekenonderzoek?
Kort gezegd is een boekenonderzoek een onderzoek van de belastingdienst waarbij ze de administratie en aangiften van je onderneming controleren. Een boekenonderzoek duurt meestal een paar dagen. Hoe netter en kleiner je administratie is, hoe sneller het onderzoek klaar is. Een boekenonderzoek wordt altijd ver van te voren aangekondigd door de belastingdienst. Hierbij vermelden ze ook welk deel van je administratie ze gaan onderzoeken. Zo heb jij genoeg tijd om je administratie nog even goed voor te bereiden voor zo ver dat nodig is.

Waarom doet de belastingdienst aan boekenonderzoeken?
Als ondernemer heb je veel vrijheid en veel belastingvoordelen. Daarmee heb je ook veel verantwoordelijkheid over de juistheid van je administratie. Het is niet de bedoeling dat je je administratie zo aanpast dat je minder belasting betaalt, maar je hebt hier wel de mogelijkheden tot. Daarom controleert de belasting regelmatig de administraties van bedrijven door middel van steekproeven. Soms kan er ook een directe aanleiding zijn voor een onderzoek van een bedrijfsadministratie.

Welke soorten boekenonderzoeken zijn er?
Er bestaan twee soorten boekenonderzoeken: algemeen onderzoek en een deelonderzoek
Een algemeen boekenonderzoek is een onderzoek waarbij de hele administratie wordt onderzocht. Voor een algemeen boekenonderzoek is bijna altijd een specifieke aanleiding zoals opvallende zaken in je ingediende aangiften, een klikbrief of een onderzoek van derden.
Een deelonderzoek komt vaker voor. Hierbij wordt gekeken naar de correctheid van je aangiften voor de omzetbelasting of voor de loonbelasting. Bij een controle voor de omzetbelasting kan je denken aan de correctheid van je facturen, het toepassen van de verschillende btw-tarieven en de aansluiting tussen je aangiften omzetbelasting en je jaarrekening. Bij de loonbelastingcontrole wordt er gekeken naar alles wat te maken heeft met je werknemers.

Ben je verplicht om mee te werken aan een boekenonderzoek?
Het antwoord hierop is ja. Je bent verplicht om mee te werken. Met meewerken bedoelen we onder andere dat je de controleurs toelaat in het gebouw waarin je bedrijf is gevestigd, je ze toegang geeft tot je administratie en dat je toelichtingen geeft als ze daar om vragen. Ook hebben de controleurs toegang om kopieën te maken van je administratie. Verder moet je alle administratie kunnen laten zien die je moet bewaren volgens de bewaarplicht.

Is het terecht om je zorgen te maken voor een boekenonderzoek?
Het hangt natuurlijk een beetje van je administratie af of je je zorgen moet maken voor een boekenonderzoek. Over het algemeen is dit niet nodig. De belastingdienst zal je niet op elk klein foutje afstraffen. Zolang je administratie netjes is en je geen rare dingen doet, is er niets aan de hand. Verder heb je ook nog een aantal wettelijke rechten waarmee je beschermt wordt tegen de belastingdienst:

  • Je kunt een adviseur inschakelen die je kan helpen met je belangen
  • Je kunt tegen een beslissing in beroep gaan of je kan bezwaar maken
  • De controleur zal zich moeten houden aan de algemene beginselen behoorlijk bestuur
  • De belastingdienst moet jouw fiscale gegevens geheim houden

Uiteindelijk is een boekenonderzoek dus helemaal niet zo spannend. Doordat een onderzoek altijd wordt aangekondigd, heb je genoeg tijd om je voor te bereiden. Als je er toch niet helemaal uitkomt, kun je ook nog hulp inschakelen van een boekhouder.